ZorgSaamWonen ging op dinsdag 19 april 2022 met twintig deelnemers op werkbezoek bij de Eenhoorn en Buiksloterham, twee woonlocaties van zorgorganisatie Philadelphia in Amsterdam. Daar wonen bewoners met een (licht) verstandelijke beperking en andere ‘reguliere’ huurders. Samen vormen zij een inclusieve wijk waar beperkingen wegvallen, talenten de kans krijgen en mensen goede buren van elkaar zijn.
Dat past bij de visie van zorgorganisatie Philadelphia. Afra Groen, projectleider bij Philadelphia zegt hierover: 'Philadelphia wil bewoners een rijk en gewoon leven bieden. Dat klinkt als een cliché, maar ik zie dat hier gebeuren. Ik zie bewoners groeien.’ Het aantal mensen met een licht verstandelijke beperking neemt toe, de maatschappij wordt complexer. Deze woonvorm biedt antwoord op dit vraagstuk. Door deze manier van wonen kunnen mensen toch nog zelfstandig blijven.'
Sociale circulariteit
Philadelphia en corporatie De Alliantie hebben bij de locatie Buiksloterham samen opgetrokken. Eén van de ambities van corporatie De Alliantie is om een bijdrage te leveren aan ‘sociale circulariteit’. Dat is goed gelukt, juist door de intensieve samenwerking met Philadelphia. Jürgen Klaassen van corporatie De Alliantie geeft een voorbeeld. ‘Bij de wasbar maken mensen met beperkingen als dagbestedingsactiviteit wasmiddel voor de buurtbewoners. In de fietsenmakerij werken mensen met en zonder beperkingen. De fietsenmakerij is ontzettend populair bij de hele buurt.’ De wasbar trouwens ook: daar komen buurtbewoners koffie drinken. ‘De Alliantie vindt huurders belangrijk in de duurzaamheid. Dat is ook één van onze pijlers. En sociale circulariteit is een middel om dat te bereiken. Sociale circulariteit is geen doel op zich, maar de huurders betrekken in duurzaamheid dus wel’, aldus Jürgen. ‘We willen nog meer kijken hoe we dagbesteding in de wijk zelf kunnen organiseren.’ Dan hoeven bewoners niet naar de rand van de stad voor dagbesteding. Dat scheelt ook reistijd en hoeven ze geen gebruik te maken van transport.’
Nieuwe norm
In het ontwerp is al rekening gehouden met gemeenschappelijke ruimten zonder dat er nog een concreet plan was hoe die in te vullen. Daar zijn zowel De Alliantie als Philadelphia erg blij mee. Deelnemers aan dit werkbezoek zijn benieuwd naar de financiën. Hoe is het hen gelukt? Jürgen: ‘Dit initiatief kon tot stand komen omdat we met alle betrokken partijen om tafel zijn gaan zitten met de vraag: wie heeft welk doel en welke middelen? We hebben een splitsing gemaakt tussen onroerend en roerend goed. De corporatie verzorgt het onroerend goed en de zorgorganisatie het roerende goed. We hebben een uitruil gedaan in taken en middelen. We hebben nog wat middelen uit het leefbaarheidsbudget toegevoegd en toen hadden we het financieel rond.’ De corporatie ziet dit ook als diepte-investering in sociaal beheer. ‘Als bewoners elkaar kennen, spreken ze elkaar eerder aan op gedrag. Als ze elkaar niet kennen, schakelen ze bij overlast en andere zaken de corporatie sneller in. Door te investeren in de ogen en de oren van de wijk, door sociale cohesie te vergoten voorkom je veel problemen.’ De corporatie zit veel dichterbij de mens, en kan pro actiever reageren. ‘Dit zou de nieuwe norm moeten worden’, meent Jürgen.
Bijdragen naar vermogen
Cas is één van de tien community builders. Hij vertelt dat de buurt zelf de regels maakt. ‘Zo hebben wij een gemeenschappelijke ruimte. Iedereen kan daar gebruik van maken.’ Eén bewoonster verzorgt daar wekelijks nagels van buurtbewoners die dat willen. Er zijn activiteiten voor de dagbesteding tussen 10 en 16 uur. Daarna is de ruimte vrij voor wie wil. ‘En ja, er verdwijnt wel eens wat. Zo is de magnetron een keertje zoekgeraakt. Maar het gaat over het algemeen erg goed', zegt Cas. Karen Elberse is ook community builder. Zij werkt op een andere locatie van Philadelphia, namelijk De Eenhoorn. Ze werkt nauw samen met de wijkbeheerder van de corporatie Ymere. De woningen van Ymere zijn compact. Er is daardoor meer behoefte aan diverse publieke ruimten. En blijvende inzet van community builders, om ook aandacht te hebben voor de verbinding tussen de buren. ‘We kijken net als bij Buiksloterham ook hier naar wat de gemeenschap zelf kan. We maken talenten zichtbaar en verbinden bewoners met elkaar. Soms is ze kartrekker, soms faciliteert ze. ‘Zo heb ik met bewoners gesproken over het maken van een nieuwsbrief. Zij vonden dat een goed idee en verzorgen het zelf. Waar nodig, help ik hen. Of neem ik een onderdeel op me.’ Zij signaleert steeds meer initiatieven die de bewoners zelf nemen, zoals ‘fithoorn’ een groepje mensen dat met elkaar beweegt. Ook is er een groep bewoners die spelletjes spelen onder de noemer ‘gamehoorn.’ Dat is wat ze graag ziet: dat mensen zelf initiatieven nemen en ook op verschillende terreinen. ‘Zo kan ieder meedoen en is er voor elk wat wils. De buurt maken doe je uiteindelijk toch echt met elkaar. De ene bewoner is actiever dan de ander. Dat is ook prima. Ieder heeft andere interesse en draagt bij naar vermogen.’
